بررسی رابطۀ سبک زندگی مصرفی با شاخص ردپای بوم‌شناختی

شهرنشینی پایدار رهیافت جدیدی است که به واسطۀ رشد روزافزون شهرنشینی و تبدیل‌شدن آن به سبک زندگی رایج انسان‌ها، برای مطالعۀ تعامل متقابل انسان و محیط طبیعی توسعه یافته است و برای الزام به حفظ منابع طبیعی برای نسل‌های آتی و کاهش پیامدهای منفی ناشی از فعالیت‌های شهری بر محیط‌زیست سعی دارد با بررسی کنش‌های انسانی در قبال طبیعت، به رفتار انسانی جهت بخشد. منشأ این اندیشه آن است که علاوه بر تراکم جمعیت و بهره‌گیری از منابع، عادات مصرف و فناوری‌های به‌کار گرفته‌شده در روند توسعه نیز در محیط‌زیست تأثیر می‌گذارند. مقالۀ حاضر با تکیه بر شاخص ردپای بوم‌شناختی به‌منزلۀ شاخصی که پایداری را بر مبنای میزان و الگوی مصرف در جوامع مختلف ارزیابی می‌کند، به بررسی رابطۀ بین سبک زندگی مصرفی با جای پای بوم‌شناختی پرداخته است. بدین منظور با انتخاب تبریز به‌منزلۀ جامعۀ آماری و با اتکا به شیوۀ پیمایش، به جمع‌آوری مستقیم اطلاعات از شهروندان با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای با استفاده از ابزار پرسش‌نامه پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد بین متغیر مستقل و وابستۀ تحقیق رابطۀ مستقیم وجود دارد. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیونی سبک زندگی مصرفی در تمام مؤلفه‌های سازندۀ ردپای بوم‌شناختی فردی تأثیر می‌گذارد و قوی‌ترین رابطۀ بین متغیر تبیین‌گر به ترتیب با ضرایب 329/0 و 313/0 با مؤلفه‌های مصرف کالا و پس از آن حمل و نقل مشاهده می‌شود.